BATI’DA DEVRİMLER VE DEVRİMCİ GELENEKLER (1560-1991)

BATI’DA DEVRİMLER VE DEVRİMCİ GELENEKLER (1560-1991)

1. Giriş

Devrime ilişkin yaklaşımlar

Devrimler ve ilerleme fikri

 <p  style="text-indent: 1.27cm; margin-bottom: 0cm;font-family:times new roman;" align="justify"><span style="font-size:85%;">Marksistler, elbette, John Locke’un sadece özgürlük ve mülkiyet savunusunun eş anlamlı olduğu görüşünü değil, mülkiyetinin korunmasının yönetimin asli işlevinin olması gerektiği görüşünü de asla kabul etmelidirler.

Devrimci süreç
Devlet, iktidarının geri dönülmez biçimde kaybedildiği bir devrimci anı.
Fransız Devrimi: Bir model ve bir dönüm noktası
22 Eylül 1792’de, Cumhuriyet’in açılışında, haftanın göne bölündüğü ve Yıl 1’e tarihlenen yeni, daha “ulusal” bir takvimin başlatılmasıydı.

Devrimci ideoloji
Aydınlanma’dan önce , değişim, genellikle kötü bir şey, tanrı vergisi doğal düzenin değiştirilmesi olarak düşünülürdü.
2. Flemenk Ayaklanması 1566-81 Ulusal Bir devrim mi?
Dinsel etmen
Orange’nin amacı, açıkça, önemli ölçüde dinsel hoşgörü üzerine kurulacak bir dinsel barışı tesis etmekti.

3. 1649 İngiliz Devrimi
Monarşinin ve Lordlar Kamarası’nın resmi olarak ortadan kaldırılması, 17 ve 19 Mart Yasaları’na kadar tamamlanmamıştı.
Devrimin nedenleri
Marksist gelenek açısından, İngiliz Devrimi bir bakıma, modern kapitalist sistemin feodal toplumsal yapının yerini alması cihetiyle bir ‘burjuva devrimi’ydi. ‘Liberaller’ ya da Whigler açısından, İngiliz Devrimi’nin farklılığı, modern özgürlüğün –anayasal monarşi, bireysel haklar ve dinsel özgürlük- doğuşuna yaptığı katkıda yatmaktadır.
Uzun süreden beri devam eden, otoriteye karşı takınılmış saygısız tutum ve İngiliz siyasi yapılarının özünde kolektif ve katılımcı olduğu görüşü, 1649 dramının gerçekleşmesine yardım etmiştir.
Charles, putperestti.
İki iç savaşta aldığı büyük yenilgileri açıkça kanıtladığı üzere, Tanrı’nın karşısında olan bu ‘kanlı adam’, Efendi için savaşan azizler olduklarına inan insanlar tarafından dar ağacına çıkarılmıştı.
1641 İrlanda isyanının hemen ardından Charles’ın kişisel yönetimini kınayan bildiri, büyük itiraz…

Devrimci yöntemler
Nankör parlamentonun baskısına karşı ılımlı mülk sahiplerinin haklarını savunan daha geniş bir demokratik siyasal akım, Toplumsal Eşitlikçiler ortaya çıktı.
Matbuat, sadece Kral’a karşı parlamentonun konumunu ortaya koymanın çok hızlı bir aracı değildi; parlamento davası içinde bölücü ve radikalleştirici tartışmalar yapmanın bir yolu haline gelmişti.

Devrimci yapılar
Parlamentonun “Yeni Model Ordusu, şikayetlerini kaleme almak ve protestoyu koordine etmek üzere ‘ajitatör’ yada temsilci seçmeye başlamıştı.
“Putney Tartışmaları”

Devrimci fikirler
Din, ulusal kilise isteyenlere, kilisenin dindarların gönüllü birlikteliği olduğunu savunan ve kendi içlerinde de sık sık bölünen kesimler arasında parçalanmıştır. 1648-49.
Bu olağan dışı dönemin, halkı adına olağanüstü şeyler yapmak ve bu dünyayı azizleriyle birlikte bin yıl yönetmek için iki kez yeryüzüne gelecek olan İsa’nın muştucusu sayılan son günler olduğuna ilişkin yaygın binyılcı umutlarda vardı.

Devrimci halk
Devrimi, geleneksel seçkinlerin arasından gelmeyen birçok insanın eylemiyle gerçekleştirdi.

Devrimin öyküsü
Ordu liderleri, özellikle de Oliver Cromwell ve damadı Henry Ireton, bu isyana istemeyerek rıza gösterdi.

Savaş ve devrim
Fransa’da devrim savaşa yol açarken, Rusya’da olduğu gibi İngiltere’de de savaş devrimine yol açtı.

Devrimci sonuçlar
Cromwell’in 1658’de ölmesinin ardından parlamento davası parçalanmış ve monarşi 1660’da koşulsuzca restore edilmişti.
Kilise ile şapel, Anglikanlar ile Ayrılıkçılar arasındaki ayrışmanın başlangıcı oldu.

4. 1688: Siyasal Bir Devrim
“Kral öldü, çok yaşa kral.”

1680’lerde kraliyet politikaları
XIV. Louis, mutlakıyetçilik halinin cisimleşmiş haliydi.

II.James’in politikaları
Devrim, çoğu kez, bir Whig devrimi olarak görülmektedir, gerçektende James’in Katolik politikalarının asıl kurbanları, çoğu Troy olan Anglikanlar’dı.

   <p  style="text-indent: 1.27cm; margin-bottom: 0cm;font-family:times new roman;" align="justify"><span style="font-size:85%;">5. Amerikan Devrimi 1963-91

Amerikan Devrimi en yalın haliyle, Britanya İmparatorluğu içinde yaşanmış bir krizdi.
Amerikalıların manidar bir şekilde Katlanılmaz Yasalar… dört Baskıcı Yasa’yı geçirdi.
Eylül 1774’te ilk kez Kıta Kongresi’ni toplantıya çağırdı.
Nisan 1775 Britanya birlikleri ve Amerikan Milistleri, Lex,ngton’da çarpıştılar.
Temmuz 1776’da Amerikalılar bağımsızlıklarını ilan ettiler.

Britanya İmparatorluğundaki koloniler
Kolonicilerin giderek gelişen Britanya pazarına girişlerinin koruma altında olması hakkı ile sermaye biriktirme ve girişimcilik becerilerine sahip olmuşlar, gemileri de donanma koruması altında denizaşırı ticarete katılmıştır.
Koloniciler tümüyle orta katmandan ve soyluluğun orta kesimlerinden geliyorlardı, aristokrasiden değillerdi. İki özellik kolonileri Britanya’ya bağlamıştı.
Özgürdüler ve tiranlığa götüren bir din olan Roma Katolikliği’ne değil, Protestanlığa bağlı olmakla gurur duyuyorlardı. Amerikan direnişine ve yeni cumhuriyetçi rejime güç veren ideoloji bile Britanya’yla ortak kaynaklardan alınmıştı.
On yedinci yüzyıl Püritenliği, on sekizinci yüzyıl Aydınlanmasının ussal evreni ve İngiliz yasalcılığı vardı.

İmparatorluk krizi
Akla deneyime bilgiye sahip Britanyalı baba ile çıkarları doğal olarak babanın yönelimine tabi olan kolonyal çocukları arasındaki ilişki olduğu görüşüyle pekiştirilmiştir.

Devrimci yönetimler
Britanya’dan kopma aynı zamanda meşru otoritelerin kaynağı olarak, ister tahta isterse parlamentoya ait olsun, her türlü buyruğun reddiydi.
1780 Massachusetts Anayasası esas ilkesi, anayasanın halkın egemenlinin bir tezahürü olduğuydu.

 <p style="text-indent: 1.27cm; margin-bottom: 0cm; font-family: times new roman;" align="justify"><span style="font-size:85%;">Ulusal bir yönetim

Sürekli bir merkezi yönetim sistemi oluşturmaktaki ilk girişim 1781 Konfederasyon Anlaşmaları.
1787’de, Philadelphia… konvensiyon… anayasa 1789’da yürürlüğe girdi.
Anayasa, federal yönetime çok önemli üç alanda yetki verdi, fakat onu mutlak bir otorite olarak tanımadı: Kendi gelirlerini toplama, eyaletlerarası ve uluslar arası ticaret yapma ve kendi adil sistemini koruma hakkı.
1791’de yurttaşlık hakları bildirgesi…

Toplumsal değişim
Zenginlerle yoksullar arasındaki çatışma, Amerikan toplumundaki bölünmelerden sadece biriydi. Ekonomik, kültürel, yerel farklılıklardan…
Köleliğe karşı girişilen ajitasyon, devrimden önce, özellikle Quakerler’in etkisini taşıyan Pennsylvania bölgesinde başladı.
Güneydeyse ekonomik olarak köleliğe bağlıydılar; birçok yoksul fakat haris beyaz, köle emeği sahipliğini ekonomik ve toplumsal ilerlemenin yegane yolu olarak görüyordu.

Devrimci gelenek
Bağımsızlık Bildirgesi’nde ifade edilen özgürlük ve eşitliğin mantığı, kadınları bide kapsayacak gibi görünüyordu; fakat bunun gerçekleşmesi bir yüzyıldan fazla sürdü.
Ulusal devrim, geleneksel monarşik toplum yerine halkın üstünlüğü üzerine inşa edilen bir cumhuriyet yönetimi yarattı.