Ekotopya kitabın ilk sayfalarında şu şekilde tanımlanmış; ECO: Grekçe oikos‘dan (ev, yuva), -TOPIA Grekçe topos‘dan (yer). Kitabın isminin bana ilk hatırlattığı ekolojik bir dünyaydı. Aslında okurken de yanılmadım. Kitap ekolojik bir ülkeden bahsediyor. Tabi benim tahminimin doğru çıkması son zamanlarda artan ekolojik ürün zımbırtıalrından dolayı. Tabi bununda bir pazarlama taktiği olduğu aşikar. Bir diğer düşüncem ise ekonomik yönüydü işin ancak nedense ütopya kelimesinden türediğini düşündüğüm Ekotopya’ya ekonomiyi yakıştıramamam oldu.
Tabi aslında burada anlatılmak istenen ütopya gibi olmayan yer değil de belki de var olan yer olarak lanse edilmesiydi. Ben ekolojik olaylarla kafayı kırmışken ekolojik bir ütopya barındıran kitap beni şaşırtmadı. Beni asıl şaşırtan kitabın 1975 yılında yazılmış olmasıydı. O dönemde böyle bir eser çıkması bana biraz garip geldi.
Kitap kurgulu bir romandan çok günlük ve makaleler şeklinde yazılmış. Bu da Ekotopya’nın gerçek olduğu hissini veriyor okuyucuya. Ernest Callenbach kurgulamaktan çok gerçeği anlatmış bize.
Kitap Times-Post gazetesi yazarı William Weston’un Ekotopya’yı incelemeye gitmesi ile başlıyor. Ekotopya aslında Amerika’dan ayrılarak bağımsızlıklarını ilan eden bir eyalet. Bu eyalette Kaliforniya sınırlarına tekabül ediyor. Bu küçük ülke, genelde kadınlar tarafından yönetilmekle birlikte, ayrıldıktan sonra Amerika ile tam anlamıyla ilişkisini kesmiş. Hatta ülkeye ilk giren Amerikalı da William Weston. Tabi bu durum William Weston’un omuzuna ekstra sorumluluk yükler.
Weston makalelerinin ve günlüğünün ilk satırlarında Ekotopyalıların farklılıklarını anlatır. Bunlar kişisel farklardan tutun, alışkanlıklar, tavırlara kadar ayrıntılı bir şekilde verilmiş. Daha sonra da teknolojik farklılıklara değinilmiş. Tabi bir de William’ın aşık olduğunu hesaba katarsak kadın ve erkek ilişkilerinin ayrıntılarına da girilmiş.
Yazar romanda bir toplumun temelini atmış ama eksikleri yok değil. Bir çok yer kafa karıştırıyor ve sonuçları tam anlamıyla vermiyor. Ancak onun sunduğu ilerici çözümler doğrultusunda şu anda bazı şeylerin temeli atılmış durumda. Kitapta gördüğüm bir diğer eksik de ayrılmanın nedenlerinin tam anlamıyla verilmemiş olması. Sebep nükleere bağlanmış ama tam anlamıyla bir açıklama yapılmamış.
Özetlemek gerekirse farklı değişik okunması gereken kitaplar arasında Ekotopya.
Kitap Arkası:
“Marissa beni görünce deli gibi sevindi. Linda’nın üzerime titremesi hakkında gıcık gıcık sorular sordu, ısrarla yara izime bakmak istedi, ‘Zavallı yaralı Willie’ye bakan güzel hemşire’yle alay etti. Birlikte güldük ve neşe içinde atla dolaştık: Tekrar onunla beraber olmam onu heyecanlandırdı.
“Ama söz nereden açıldıysa, birden feci bir tartışmaya daldık. Ağzımdan çıkanları bilmez bir halde buradaki görevim bitince onu da New York’a götürmek gibi aklıma sık sık gelen bir fanteziden söz açtım. Lafı ağzıma tıkarcasına tepki gösterdi: Dangalakça, saçma bir fikirdi bu. ‘N’apacağım orada ben? Olsam olsam senin gölgen olurum. Öylesi bir toplumda kendi başıma yaşayabilmemin başka yolu yok.’ Şaşkınlıkla bunun beni müthiş derecede incittiğini hissettim: Sanki birbirimize duyduğumuz aşkın gerçek dünyada bir yansıması olamazdı. Öfkelendim, bağırdım çağırdım, onu benimle ilgilenmemekle, sürekli benimle olmayı istememekle suçladım. Beni sevdiğini defalarca yineledi, sorunun kökünde yatan bu değildi.
“Ekotopyalılar çalışıyorlar mı yoksa oyun mu oynuyorlar, söylemek zor, zamanlarını şaşırtıcı bir cömertlikle kullanıyorlar. Örneğin, fabrikadaki birçok işçi parçalanmış haldeki makineleri takıp birleştirmek üzere fazla mesai yapıyormuş. Görülen o ki yirmi saatlik çalışma haftasını sırf üretken zaman sayıp makinelerin onarımını ayrı bir sorumluluk olarak görüyorlar. Belki de sadece tamirle uğraşmaktan hoşlanıyorlar: Ekotopya’da mallar öne çıkmasa da insanlar söküp takma işlerini seviyorlar. Bisikletinin zincirini kaybeden ya da lastiği patlayan bir sürücünün etrafı hemen gönüllü olarak yardım etmek isteyen beş altı insanla kuşatılıyor.”
Kitabın özgün adı: Ecotopia – The Notebooks and Reports of William Weston
Türkçesi: Osman Akınhay
231 sayfa
1. basım: Ekim 2010
Fiyatı: 19 TL
Dünya Edebiyatı: 26
Agora Kitaplığı: 294