Paycheck – Hesaplaşma / Philip K. Dick

Bilim kurgu ustası Philip K. Dick‘in çok bilinen bir hikayesi Paycheck (Hesaplaşma). Hikaye 2003 yılında John Woo tarafından beyaz perdeye uyarlanmıştı. Filmde her ne kadar bazı senaryo açıkları olsa da gerçekten kendine bağlayan çıtır çerez bir filmdi. Hikaye de aynı şekilde. Bir solukta okunuyor ve akılda bir çok soru işareti bırakıyor. Ancak Hesaplaşma kitaba ismini vermesine rağmen kitapta kendisi kadar iyi on bir hikaye daha mevcut. Her biri sorgulayan, sorgulatan, başarılı hikaye. Bence en etkileyicisi ise son hikaye olan Olmamış İnsanlar‘dı. Kısaca hikayeler şöyle:

Hesaplaşma: Jennings başarılı bir elektronik teknisyenidir. Son işi olan Rethick İnşaat şirketi ile iki yıllık sözleşmesi dolmuş, işten ayrılmış ancak geride bıraktığı iki seneyi kesinlikle hatırlamamaktadır. Çalıştığı şirkete parasını almak için gider, ancak oradakiler parayı iki sene içerisinde aldığını ve yerine bir kese bıraktığını söylerler.  İçerisinde anahtar, bilet koçanı, makbuz, uzun bir tel,  yarım poker fişi, yeşil bir kumaş ve otobüs jetonu bulur. Şirketten ayrıldığında ise polisler onu yakalar ve sorguya alır. Jennings elindeki malzemelerin onu bir şeye ulaştıracağını düşünür ve karşılaştığı sorunlar karşısında elindekilerle yol alır. Hatırlamadığı iki yılı çözmeye başlar.

Dadı: Fields’ların iki çocuğu eski ve yaşlı dadı robotları ile memnun bir şekilde yaşamaktadırlar. Ancak dadı robotları biraz garip davranmaya başlar. Ertesi gün uyandıklarında ise vücudunda çeşitli hasar vardır. Dadı bir kaç kez tamire gider ancak tamirciler de bu eski hurdayı tamir etmeye yanaşmamaktadırlar. Dadı ile Fielsd’ların ki çocuğu bir gün göl kenarına indiklerinde bir başka Dadı robot ile karşılaşır ve ölümcül dövüş ederler. Bay Fields bu durumu araştırmak için dadı satıcılarına gider ve öğrenir ki, firmalar yeni dadı satmak için diğer dadıları dövüşmek üzere planlamışlardır. Bay Fields buna karşı çıkar ancak kendisini bu didişmenin içinde bulur.

Jon’un Dünyası: Jon genç bir çocuktur ve hayallerinde tarlalarda yaşayan cübbeli insanlar görmektedir. Ailesi ise onun akıl hastası olarak görmektedir. Babası Ryan onun hafızasını sildirmek için işlem başlatır. Bu arada Ryan ve Kastner ise zamanda yolculuk yapma hazırlıkları yapmaktadırlar. Amaçları ise Pençe denilen savaş robotlarını yaratan adamın elinden planları çalıp zor dönem geçiren insan ırkının hayatını ferahlatmaktır. Nitekim bunu yaparlar ancak farklı bir zaman boyutuna farklı gelecek yaratarak oraya giderler. Gittikleri dünya ise Jon’un anlattığı gibi bir dünyadır. Cübbeler giymiş, gerçekliği tartışan, insanlar görürler. Burada kalıp kalmama konusunda tereddüt yaşarlar.

Alacakaranlıkta Kahvaltı: Tim McLean ve ailesi, sıradan bir günün sabahına uyanmıştır. Dışarıda yoğun bir sis vardır. Çocukları okul için dışarı çıkmışlar ancak dışarıdaki adamları bahane ederek geri dönmüşlerdir. O sırada bir gurup asker olduğunu sandıkları birileri eve girer. Onlara uzaylı gibi bakmaktadırlar. Tüm yiyeceklerini alırlar ve onları dışarı çıkarmaya çalışırlar. Bu arada görevli askerler daha yetkili bir polis memurunu çağırırlar. Gelen polis memuru da şaşırır. Polis memuru, McLean ailesine şu anki durumu özetler. Rusya ile bir savaş içerisindedirler ve sürekli yüksek güçlü bombardımana uğramaktadırlar. Devlet her şeye el koymuş, kitapları yakmış, erkekleri asker, kadınları işçi olarak almıştır. McLean ve ailesi zamanda sıçrama yapmışlardır. Tüm evleri ile birlikte. McLean ailesi kara vermek zorundadır. Bu zamanda kalacaklar mı, yoksa geriye dönecekler mi?

Küçük Kasaba: Verne Heskel, küçük bir kasabada yaşamaktadır. Çalıştığı iş yerinde yılları devirmiş olmasına rağmen hiç bir yükselme kaydedememiştir. Kendisinden sonra gelenlerin  yükselmesi ile işinden iyice soğumuştur. Bir gün istifa eder ve işi bırakır. Verne Heskel’in bir diğer özelliği ise, yaşadığı kasaba olan Woodland’in, küçüklüğünden beri ayrıntılı kusursuz bir modelini yapıyor olmasıdır. Tüm ayrıntıları tamamlamıştır. Verne bodrumdaki odasına kendini kapatınca karısı onun doktorunu çağırır. Verne, odasına kendisi kapatır ve yollardır uğraştığı maketi üzerinde oynamaya başlar. Burada kendi kasabası ve kendi şehrini oluşturur ve birden bire kasabasının içinde kaybolur…

Baba – Benzeri Şey: Charles sekiz yaşında bir çocuktur. Ancak babasının yerine bir başka şeyin geçtiğini düşünmektedir. Garajda babasını, baba-benzeri şeyle konuşurken görmüştür. Bu durumu annesine anlatmak istemiş ancak annesi onu dinlemek istememiştir. Akşam yemeği için baba-benzeri şeyi çağırmaya garaja gider ancak onu orada bulamaz. Bir şeyin içerisinde, babasının derisini bulur ve şüpheleri gerçek çıkmıştır. Baba-benzeri şeyi bulmak ve yok etmek için arkadaşlarından yardım ister.

Krom Çit: İnsan ırkı yasa değişikliği için seçime gitmek üzeredir. Mükemmeliyetçiler ve Doğallıkçılar,birbirlerine girmiş şiddet olayları yaşanmaktadır. Mükemmelliyetçiler’in yasa tasarısı değişikliği kabul edilince insanlar terlemek, gaz çıkarmak, dağınık saçla gezmek gibi doğal şeyleri yapmaktan men edilecektir. İnsanların tümü taraftır. Walsh ise iki tarafı da seçmemiştir. Bu da bir sorun olarak gözükmekte ve robot psikologa gitmektedir. Oğlu bir mükemmeliyetçi, bacanağı ise doğallıkçıdır. İkisi sürekli didişmektedir. Seçim olur biter, mükemmelliyetçiler kazanır. Walsh’ın oğlu dayısını polislere ihbar eder, dayısı ise olan bitene önlem almıştır. Ancak Walsh hala kararsızdır…

Otomatik Fabrika: Dünya savaşa girmiş yer yüzünde doğal bir şey kalmamıştır. İnsanlar ise gruplar halinde yaşamaktadırlar. İnsanların yiyecek ihtiyaçları ise, fabrikalar kurulmuştur. Bu fabrikalar yapay gıdalar üretip, insanlara dağıtmaktadırlar. İnsanlar ise iş aramakta ve kendi yiyeceklerini üretmek istemektedirler. Ancak bu fabrikalara girmek kesinlikle imkansızdır. Bu sebepten dolayı üç adam, fabrikaya sızmak için plan yaparlar. Ancak yaptıkları plan pek işe yaramaz. Sonra iki fabrikayı birbirine düşürmek için, uğraşırlar. Çünkü bir fabrika üretimine sadece kendine rakip çıktığı zaman bırakmaktadır.

Neşeli Pat Günleri: Nükleer savaş sonrası, insanlar yer altında çukurlarda yaşamaktadırlar. Hiç kimse iş yapmamakta on yaşında çocuklar, yer altı şehrinin dışına çıkarak, mutasyona uğramış kedileri yakalamaktadırlar. Marslılar ise her sabah yardım olarak insanlara yemek bırakırlar ve insanlara yardımcı bırakmışlardır. Yetişkinler ise Neşeli Pat diye bir oyun oynamaktadır. Çocuklar buna anlam verememektedirler. Norm ise bu oyun olayını bir başka dereceye taşır. Başka çukurlarda, farklı bir oyun oynandığını duyar ve oradakilere meydan okur. Diğer çukurda ise Arkadaş Connie oyunu oynanmaktadır. Norm ve karısı onlara düello teklif eder ve karşı taraf kabul eder. Norm ve eşi ortak bir çukurda diğerleri ile buluşurlar ve oynamaya başlarlar. Ancak bu onlar için farklı bir hayatın başlangıcı olur.

Yedek: Amerika artık bir bilgisayar tarafından yönetilmektedir. Ancak bozulmasına karşı yedek bir insan başkan tutulmaktadır ve o başkan da ölmüştür. Sendika ise yerine sessiz sedasız, Maximillian Fischer’ı görev başına getirirler. Max yıllardır işsiz ve sendikadan işsizlik parası almaktadır. Max Beyaz Saraydaki ilk gününde dünya bir saldırıya uğrar ve uzaylılar tarafından başkan robot devre dışı bırakılır. Max birden dünyanın kaderinden sorumlu olur ve ne yapacağını bilemez…

Biz Temponotlar İçin Küçük Bir Şey: Zaman yolculuğu ile görevli küçük bir grup yapılan deneyler karşısında başarısızlığa uğramış ve hayatlarını kaybetmişlerdir. Şimdiki zamanda ise devlet onla için tören yapmaktadır. Ancak bu kişiler zamanda bir döngüye girmişlerdir. Hükumetin ve halkın’da bundan haberi vardır. Bu küçük grup aynı şeyleri sürekli olarak yaşamaktadırlar. Bulundukları durum içerisinden çıkmaya çalışırlar.

Olmamış İnsanlar: Yeni yasa tasarısı ile kürtaj resmileşmiş, istenmeyen veya ruhu yerleşmemiş çocuklar ise toplanıp öldürülmektedir. Yapılan testler sonucunda ise 12 yaşının altında çocukların ruhsuz olduğu tespit edilmiştir. Test ise analitik matematik hesabı ile yapılmaktadır. İzin belgesi olmayan çocuklar ise toplanmaktadır. Küçük Tim görevliler tarafından yakalanır. Babası ise parasızlık yüzünden ona izin belgesi çıkaramamıştır. Babası kendisinin de ruhsuz olduğunu söyleyerek toplama arabasına biner. Ancak bu resmi bir suçtur. Toplanma yeri gelirler. Adam, görevliler ile didişmeye başlar. Onların protestocu olduğu düşünülür ve televizyonlar haber için akın eder.

Kitap Arkası